بواسیر چیست؟ علت،علائم و روش های پیشگیری و درمان هموروئید

به گزارش “خبرخوی” به نقل از رویداد ایران، بواسیر یا هموروئید بیماری شایع در بین زنان و مردان است که در ناحیه مقعد و نشیمنگاه ایجاد می‌شود و اغلب علت آن ناشناخته است. روش های درمانی مختلفی برای بواسیر وجود دارد. برای آشنایی بیشتر بواسیر چیست؟ علائم بیماری هموروئید، علت، انواع و عوارض آن تا انتهای مطلب همراه باشید.

 بواسیر چیست؟

بواسیر بیماری است که با نام هموروئید (Hemorrhoid) شناخته می‌شود، در واقع همان متورم شدن رگ‌ها و رگ‌های ورم کرده در قسمت تحتانی روده و یا بخش مقعد است.

بواسیر داخلی در داخل مقعد یا در راست روده پایین اتفاق می افتد و بواسیر خارجی در زیر پوست اطراف مقعد (خارج مقعد) ایجاد می شود. پزشک می تواند از طریق شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی نوع آن را تشخیص بدهد.

انواع بواسیر

بواسیر به صور کلی به سه نوع دسته بندی می شود:

۱-بواسیر داخلی

بواسیر داخلی زمانی که سیاهرگ های ملتهب شده در داخل مقعد رشد می کنند و در داخل کانال رکتوم توده ای برجسته به وجود می آورند اتفاق می افتد.بواسیر داخلی معمولا بدون درد هستند و اما در ۹۰% موارد فرد در مدفوع خود یا روی دستمال کاغذی لکه های خون مشاهده می کندیا سوزش و درد ناگهانی قبل از مدفوع دارد.بواسیر داخلی بر اساس درجه افتادگی یا همان بیرون زدگی به ۴ نوع تقسیم می شوند.

انواع بواسیر داخلی

درجه I: فقط خون ریزی دارد و بیرون زدگی ندارد.

درجه II: خون ریزی و بیرون زدگی دارد و بیرون زدگی خودبخود جا می رود.

درجه III:بیرون زدگی فقط با فشار دست جا می رود.

درجه IV: بیرون زدگی حتی با فشار دست هم جا نمی رود.

۲-هموروئید پرولاپس یا افتاده

هموروئید پرولاپس یا افتاده مانند بواسیر داخلی است که در کانال رکتوم رشد می کند با این تفادت که درد زیادی به همراه دارد و از سوراخ مقعد کمی بیرون می زند.

۳-بواسیر خارجی

بواسیر خارجی زمانی که سیاهرگ ها در خارج از مقعد ملتهب شوند و بافت اطراف آن را درگیر کند اتفاق می افتد و علائم آن معمولا با درد و ورم همراه با خارش است.

تشخیص بواسیر

تشخیص بواسیر از طریق شرح حال پزشکی و معاینه فیزیکی امکان پذیر است.بواسیر خارجی به راحتی قابل تشخیص می‌باشد اما برای تشخیص علائم بواسیر داخلی باید آزمایشات مختلفی صورت بگیرد.معاینه  مقعد ممکن است برای تشخیص نوع بواسیر کافی باشد اما پزشک ممکن است معاینه رکتال دیجیتال را برای بررسی خون در مدفوع انجام دهد. همچنین ممکن است مقعد را با آنوسکوپ(یک لوله پلاستیکی کوتاه که با روشنایی در راست روده قرار داده شده) معاینه کند.

اگر خونریزی مقعدی یا خون میکروسکوپی در مدفوع وجود داشته باشد یا احساس کند چیزی غیرطبیعی است ممکن است دستور آزمایش سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را  برای رد سایر دلایل خونریزی، مانند پولیپ روده بزرگ یا سرطان به ویژه در افراد بالای ۴۵ سال بدهد.

 چه عواملی باعث ایجاد بواسیر می شوند؟

عوامل احتمالی برای بیماری هموروئید عبارتند از:

• بارداری
•  یبوست مزمن
• فشار آوردن زیاد به مقعد و قسمت تحتانی روده هنگام دفع مدفوع
• نشستن طولانی مدت برای دفع مدفوع
• نگه داشتن بیش از حد مدفوع
• سابقه خانوادگی بواسیر
• اسهال شدید
• اضافه وزن و چاقی
• آمیزش مقعدی
• استفاده از رژیم غذایی بدون فیبر
• احتمال بروز بواسیر با افزایش سن فرد افزایش
• حمل وسایل بیشتر از توانایی فرد و سنگین
• مصرف برخی داروها
• اعتیاد به مواد مخدر

علائم بواسیر

• سوزش و درد اطراف مقعد
• خارش شدید اطراف مقعد
•  نشت مدفوع
• حرکات دردناک روده
•  مشاهده خون در دستمال پس از اجابت مزاج
•  توده خارش دار، دردناک یا متورم در نزدیکی مقعد

 درمان بواسیر

درمان بواسیر با درمان خانگی،درمان دارویی،درمان گیاهی بواسیر درمان غیر جراحی و جراحی امکان پذیر است.

درمان خانگی بواسیر

درمان خانگی بواسیر با هدف تسکین علائم هموروئید انجام می شود اما روش های زیر مشکلات هموروئید را از بین نمی برند:

1. کمپرس سرد: استفاده از کمپرس یخ یا سرد در ناحیه آسیب دیده، تورم این ناحیه را کم می کند.

2. حمام سیتز:حمام سیتز یا استحمام نشیمن یک روش موثر و بسیار اثربخش برای درمان خانگی بواسیر است  که علائم سوزش یا خارش را تسکین می دهد.

3. مسکن: داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن ممکن است درد و ناراحتی بواسیر را تسکین دهد.
4. دستمال مرطوب
5. انجیر خشک: یک شبانه روز انجیرها را در آب خیس کنید سپس صبح ناشتا آب انجیر را بنوشید.

 درمان دارویی بواسیر

1. روهمورین: روهمورین با خشک کردن عروق بواسیری به کوچک شدن موقتی بواسیر کمک می کند.
2. پماد ام جی: پماد ام جی دارای خاصیت ضد التهاب و باکتری می باشد که تاثیر بسزایی در روند بهبود و درمان بواسیر ایفا می کند.
3. هیدروکورتیزون: هیدروکورتیزون دارو ضد التهابی است که به اشکال پماد موضعی، آمپول، قرص موجود است.
4. پماد پراموکسین: پماد پراموکسین  برای تسکین درد های هموروئید بوده و بی حس کننده می باشد.
5. شیاف و پماد آنتی هموروئید: شیاف و پماد آنتی هموروئید برای درمان بواسیر داخلی استفاده می شود و قبل از مصرف از عدم حساسیت به آن مطمئن شوید زیرا امکان بروز سوزش و خارش و جوش های چرکی وجود دارد. از دیگر عوارض این پماد سردرد و سرگیجه است. همچنین موضع مصرف این پماد داخل رکتوم و بیشتر برای هموروئید داخلی می باشد.بهتر است پیش از استفاده از این پماد، حتما ناحیه را با آب و اندکی صابون به درستی شستشو دهید و سپس کامل خشک کنید.این نوع پماد ها قابل استفاده در خارج مقعد و اطراف آن ناحیه نیز می باشد در صورتی که شیاف در روز  عموماً ۲ بار داخل مقعد مورد استفاده قرار می گیرد.

درمان گیاهی بواسیر

درمان گیاهی بواسیر یکی ار روش های درمان بدون عمل می باشد که می تواند در مراحل ابتدایی بیماری نقش درمانی داشته باشد،

1. عسل: عسل باعث جلوگیری از پیشرفت زخم بواسیر می شود و خاصیت آنتی باکتریال نیز دارد.
2. آلوئه ورا: آلوئه ورا به ترمیم زخم بواسیر یا بهتر شدن توده کمک می کند.
3. سرکه سیب : سرکه سیب را باپنبه  آغشته کرده و به مقعد خود بمالید.
4. وازلین: وازلین توانسته بر بهبودی هموروئید خارجی و رگ های بیرون زده موثر باشد.
5. روغن نارگیل: روغن نارگیل مقعد شما را نرم کرده و همچنین مصرف خوراکی آن باعث می شود که روده به خوبی حرکت کند
6. بابونه:  پماد بابونه ممکن است به بهبود بخشیدن علائم هموروئید کمک کند.
7. روغن زیتون: روغن زیتون دارای آنتی اکسیدان است و باعث می شود تا رگ های خونی حالت ارتجاعی داشته باشند. روزانه مقعد خود را با مقداری روغن زیتون و پنبه چرب نمایید.
8. روغن بادام
9. روغن سیاه دانه
10. روغن زنجبیل: روغن زنجبیل می تواند با نرم کردن پوست و آبرسانی آن زخم بواسیر را درمان کند.
11. روغن تره:روغن تره رطوبت رسان بسیار خوبی برای درمان بواسیر است.
12.  زردچوبه:استفاده از زردچوبه به صورت یک خمیر و ضماد کردن آن  بر روی زخم بواسیر درد و التهاب را بسیار کاهش می‌دهد.

درمان غیر جراحی بواسیر

درمان غیر جراحی بواسیر همان طور که از نام آن پیداست از روش های بدون جراحی استفاده می کنند:

1.  بستن باند لاستیکی: بستن باند لاستیکی یک روش سرپاپی برای درمان بواسیر داخلی است و در طی آن یک باند لاستیک بر روی محل بواسیر قرار می گیرد تا خون رسانی را قطع کند. بواسیر یا کوچک می شود یا می افتد.
2. اسکلروتراپی: اسکلروتراپی روشی برای درمان سریع بواسیر خارجی است که باعث کاهش سریع التهاب این بیماری می‌شود.اسکلروتراپی تزریق نوعی ماده مخصوص در رگ‌های خونی بواسیر است که منجر به کوچک شدن و بهبود تورم آنها می شود. این روش بصورت سرپایی انجام می شود و انجام آن درد و ناراحتی به دنبال ندارد.
3. لیزر: لیزر، یکی از روش های قطعی برای درمان سریع بواسیر خارجی بدون جراحی و به صورت سرپایی است که کمتر از یک ساعت زمان می برد،نیازی به بیهوشی نیست و بیمار درد و خونریزی را احساس نخواهد کرد.
4. انعقاد با پرتو مادون قرمز: انعقاد با پرتو مادون قرمز، یکی از روش های نوین در درمان بیماری بواسیر می باشد.جراح با به کار گیری نور مادون قرمز یا گرمای الکتریکی، بیماری را برطرف می سازد. اثرات جانبی این روش، بسیار خفیف و قابل تحمل هستند و برای درمان بواسیر داخلی، با اندازه کوچک و متوسط مناسب می باشد

درمان جراحی بواسیر

درمان جراحی بواسیر با بیهوشی و بستری شدن بیمار همراه است و پزشک ممکن است یکی از روش های زیر را انتخاب کند:

1. هموروئیدکتومی: هموروئیدکتومی یکی از روش های جراحی است که برای برداشت بافت هموروئید به کار می‌رود و به دو روش باز و بسته انجام می شود. روش هموروئیدکتومی برای درمان هموروئیدهای درجه ۳ و ۴ کاربرد دارد و ممکن است تحت بی حسی عمومی و یا بی هوشی انجام شود.
2. هموروئیدوپکسی: هموروئیدوپکسی که به این روش استاپلر هم گفته می‌شود،  از یک دستگاه منگنه‌ای کمک می‌گیرند و در طی آن بواسیر پرولاپسه مجددا در جای خود قرار می گیرد.
3. لیزر: لیرز برای از بین بردن هموروئید ترومبوزه استفاده می کنند.

روش درمان بواسیر با لیزر

روش درمان بواسیر با لیزر، یک روش بسیار مؤثر و پرسرعت برای هموروئید داخلی و خارجی است.درمان بیماری بواسیر با لیزر، یک روند سرپایی محسوب شده و تنها چند دقیقه زمان می برد و میزان خونریزی و درد کمتر از سایر روش ها است در صورت نیاز پیش از آغاز فرایند، برای بیمار داروی آرام بخش تزریق می شود.

روش های درمان بواسیر با لیزر:

1. لیزر کم توان (مادون قرمز):  هدف استفاده از این لیزر کاهش ورم و درد و خونریزی است و نتیجه درمان آن قطعی و دائمی نیست و با این روش بیماری کامل برطرف نمیشود.
2. لیزر پرتوان (کربن دی اکسید): لیزرco2 همانند چاقوی جراحی هموروئید را به طور کامل برداشته و سپس رگ های خونی بخیه می شوند و زخم تا زمانی که ترمیم شود باز گذاشته می مانند.

درمان بواسیر در زنان باردار

درمان بواسیر در زنان باردار با روش های خانگی یا دارو امکان پذیر است. بواسیر در زمان بارداری به دلیل فشار وارد بر مقعد به سبب وزن جنین درون رحم،تغییرات هورمونی و یبوست ایجاد می شود.فرد باردار باید ابتدا علائم بواسیر با نشستن در تشت یا وان آب گرم تسکین دهد و برای استفاده از دارو حتما با پزشک مشورت کند تا استفاده از آن خطری برای مادر و جنین نداشته باشد.

راه‌های پیشگیری از بواسیر

مهم ترین راه برای پیشگیری از بواسیر نرم نگه داشتن مدفوع و جلوگیری از یبوست است. به روش های زیر می توان به این امر کمک کرد:

• مصرف غذاهای فیبردار: مصرف میوه، سبزیجات و انواع غلات به این معنی است که مدفوع نرم است و نیازی به زور برای خارج کردن آن نیست.
• آب: نوشیدن مایعات فراوان باعث هضم بهتر غذا و دفع مناسب تر مدفوع می شود.
• عدم زور زدن زیاد در هنگام اجابت : زور زدن بیش از حد برای مدفوع در کنار نشستن به مدت طولانی سر توالت می‌تواند باعث افزایش فشار و متورم شدن رگ‌های مقعد شود.
• رفتن به توالت در صورت لزوم: افراد در صورت نیاز به استفاده از توالت نباید منتظر بمانند. هرچه انتظار بیشتر شود، مدفوع خشک تر می شود.
• فعالیت بدنی: فعالیت بدنی به حرکت مدفوع در روده کمک می کند و نشستن یا ایستادن به مدت طولانی به رگ ها فشار وارد می کند.
• حفظ وزن بدن سالم: چاقی یا اضافه وزن خطر بواسیر را افزایش می دهد.

عوارض بواسیر

عوارض بواسیر نادر است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• لخته شدن خون در ورید متورم

• خون‌ریزی

• کم خونی فقر آهن ناشی از ریزش خون

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

لازم به ذکر است که در صورت مواجه شدن با هر یک از علائم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• زمانی که حرکات روده ای بسیار دردناک دارید
• در مدفوع یا روی دستمال خون مشاهده می کنید
• احساس کردید که دریچه مقعد ملتهب شده و به سختی دفع دارید (بیش از یک هفته)
• تغییر رنگ در مدفوع

انتهای متن/